مدیر محصول کیه و چی باید بدونه؟

مقدمه

مدیر محصول این روزها به یکی از جذابترین و پرطرفدارترین شغل های جهان تبدیل شده است. طبق اطلاعات استخراج شده از گوگل عبارت Product Manager در ایالات متحده ماهانه بین ده تا صد هزار بار جستجو می شود.

مدیر محصول در واقع مسئول موفقیت 0 تا 100 یک محصول می باشد. به همین جهت گاهی مدیران محصول را Mini-CEO می نامند.

یکی از رایج ترین تصاویری که بعد از سرچ کردن عبارت مدیریت محصول در گوگل با ان مواجه می شوید تصویر زیر است.

در واقع مدیر محصول جایی بین این 3 لنزقرار میگیرد.

مدیر محصول باید دید مناسبی نسبت به کسب و کاری که در آن فعالیت می کند، تجربه کاربری و تکنولوژی ای که محصول بوسیله ان خلق می شود داشته باشد.

وظایف یک مدیر محصول

وظایف مدیر محصول به  3 دسته کلی ذیل تقسیم می شود:

• شناسایی مشکل (مسئله) درست
• شناسایی راه حل درست از بین راه حل های موجود
• خلق محصول درست

برای این منظور مدیران محصول باید

• درک عمیقی از مشکل داشته باشند
• کاربران را بصورت عمیق بشناسد و نیازهای آنان را بدانند
• محصول خودشان را بهترین شکل بشناسند
• رقبای خود را با جزییات کامل بشناسند

بنابراین یک مدیر محصول برای انجام کارهای فوق باید مهارت های گسترده ای داشته باشد. برخی از این مهارت ها در پایین آمده است.

مهارت های مورد نیاز مدیر محصول

• مهارت های ارتباطی و تیم سازی: در بالا گفتیم که مدیر محصول را Mini-CEO نیز می نامند از آنجاییکه مدیر محصول در بیشتر سازمان ها یک role  است و اختیارات بالایی ندارد لذا مهارت های ارتباطی برای پیشبرد کارها از اهمیت ویژه ای برخودار است.
• مهارت های کسب و کاری: همانطور که گفتیم مدیر محصول مسئول موفقیت یک محصول است لذا باید دانش مناسبی در مورد محیط کسب کار، تدوین استراتژی، تعریف چشم انداز و ماموریت محصول، تهیه roadmap، آنالیز رقبا و بازار و مواردی از این دست داشته باشد.
• مهارت های تجربه کاربری: از آنجاییکه محصول مورد نظر برای مشتریان و کاربران خلق می شود لذا مدیر محصول باید نیاز مشتریان را به خوبی آنالیز کند و در طراحی محصول به کار ببرد. بطوریکه که فیچرهای اساسی را با طراحی مطلوب در محصول مورد نظر به کار ببرد. تا زمانیکه مشتری از محصول استفاده می کند تجربه منحصربفردی داشته باشد. برای این منظور مهارت تفکر طراحی می تواند به مدیران محصول کمک بسیاری کند.
• مهارت های تفکر چابک: توسعه محصول توسط تیم فنی انجام میگیرد که یکی از تیم هایی است که مدیران محصول با آن ها در ارتباطند. امروزه برای توسعه محصولات دیجیتال از تفکر چابک بهره می گیرند تا در برابر تغییرات سریع نیازهای کاربران محصول مورد نظر در سریع ترین زمان ممکن ریلیز شود. برای این منظور لازم ات مدیران محصول با تفکر اجایل و فریمورک های آن از جمله اسکرام آشنایی داشته باشند.
• مهارت های فنی: برخی از مدیران محصول دید فنی دارند که به آن ها در انتقال ساده و به دور از پیچیدگی داستان های کاربر به تیم فنی کمک بسیاری می کند و زبان مشترک بین تیم فنی و سایر تیم ها را به راحتی می توانند ایجاد کنند.
• مهارت های بازاریابی: مدیران محصول برای ارائه بهتر محصول، بهتر است دید مناسبی نسبت به بازاریابی داشته باشد. تا بتواند کاربران جدید بیشتری جذب کنند، کاربران فعلی خود را فعال نگه دارند، کاربران خود را به کاربران فعال تبدیل کنند و …
• مهارت های آنالیز داده: بوسیله آنالیز داده ها مدیران محصول می توانند بهبودهای مورد نظر در محصول خود اعمال نمایند در این قسمت تعریف KPI ها می تواند کمک خوبی کند.
• و مهارت های دیگر …

البته نترسید! قرار نیست همه موارد بالا را بصورت عمیق بدانید. این مهارت ها به مرور و در طول تجربه کاری به اندازه نیاز شما کسب می شوند.

ضرورت وجود مدیر محصول

بر اساس آمار هر سال بالای ۳۰۰ هزار محصول جدید رونمایی می‌شود که ۸۵ درصد از آن‌ها شکست می‌خورد. از آنجا‌یی‌که دلایل بسیار زیادی برای شکست این محصولات وجود دارد اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها این است که خیلی از این محصول‌ها أصلا برای بازار مناسب و آماده نیستند. این یعنی نادیده گرفتن یکی از بخش‌های توسعه محصول و تمرکز بیش از حد بر روی دیگر بخش ها که منجر به از دست دادن منابع مالی می‌شود. با مدیریت محصول درست و مناسب می‌توان احتمال شکست محصول در بازار را تا میزان قابل توجهی کاهش داد.

بنابراین مدیر محصول در واقع باید محصولی را خلق کند که این 3 ویژگی را داشته باشد:

• Desirability – مطلوبیت و ارزشمند بودن

مطلوبیت داشته باشد یعنی استفاده از آن برای کاربران خلق ارزش کند و بتواند یک نیاز اساسی را برطرف کند

• Feasibility – امکانپذیر بودن

شدنی باشد یعنی تکنولوژی خلق آن وجود داشته باشد

• Viability – زیست پذیری

محصول مورد نظر باید با نیازهای کسب و کاری سازمان همسو باشد

مارتین کاگان نویسنده کتاب “Inspire how to create products customers love” هدف وجودی مدیر محصول را اینگونه تعریف میکند: ” برای کشف محصولی که ارزشمند، قابل استفاده و امکان پذیر است. “

در آخر

در مقاله های بعدی بیشتر درباره مدیر محصول، مسئولیت هاش، مهارت هاش و … می نویسم.